After Brexit Support
After Brexit Support






English English    |   Polish Polish    |   Romanian Romanian    |   Russian Russian

Zaloguj

Login to your account

Username *
Password *
Remember Me

Jedną z form działalności ABS jest dbanie o pamięć polskich lotników stacjonujących w Anglii i poległych czasie II wojny światowej . W Polsce również znajdują się miejsca upamiętniające żołnierzy brytyjskich. Jednym z nich jest Cmentarz Wojenny Wspólnoty Brytyjskiej w Poznaniu. To tam spoczywają m.in. jeńcy, którzy w 1944 roku podjęli ucieczkę z obozu w Żaganiu. Na podstawie tej historii nakręcono film „Wielka ucieczka”.

Położona na niewielkim pagórku ,skryta wśród drzew nekropolia znajduje się na terenie Parku Cytadela.

Nagrobek Rogera Buschella.
Nagrobek Rogera Bushella.

Pochowano na niej lub upamiętniono symbolicznie żołnierzy różnych narodowości, ale walczących pod flagą brytyjskiej Wspólnoty Narodów w czasie dwóch wojen światowych: Brytyjczyków, Kanadyjczyków, Australijczyków, Nowozelandczyków,  żołnierzy Południowej Afryki, Francuza, Greka i Norwega oraz Polaków. Cmentarz powstał w 1925 roku z inicjatywy Imperial War Graves Commission (dziś: Commonwealth War Graves Commission czyli Komisja Wojenna Wspólnoty Narodów), która przeniosła do Poznania szczątki z grobów porozsiewanych po całej Polsce po I wojnie światowej. Byli to głównie wojskowi z obozów jenieckich, którzy dostali się do niewoli na froncie zachodnim. Kolejni (głównie lotnicy), którzy spoczęli tutaj po zakończeniu działań wojennych w 1945 roku,  pochodzili z różnych frontów, najwięcej z Francji, Belgii, Grecji oraz z zestrzelonych samolotów m.in. podczas bombardowań Szczecina. Umierali w obozach jenieckich, ginęli w czasie ucieczek, ale też na służbie, m.in. zestrzeleni w czasie akcji desantowych nad Polską. Wiele nagrobków jest łączonych, to znak, że żołnierze polegli razem podczas jednej akcji. W sumie pochowanych jest 174 żołnierzy Wspólnoty Narodów z I wojny światowej i 283 z  II wojny światowej. Ostatnie szczątki przeniesiono do Poznania w 1990 r. W Polsce znajdują się jeszcze dwa podobne miejsca pamięci znajdujące się pod pieczą CWGC: cmentarz wojenny w Malborku oraz kwatera Wspólnoty Brytyjskiej na cmentarzu w Krakowie.

 

Bushell to inicjator Wielkiej Ucieczki z jenieckiego obozu dla alianckich pilotów Stalag Luft III w Żaganiu w 1944 roku. Urodzony w Afryce Południowej, był pilotem i dowódcą  92. dywizjonu. Do obozu trafił w 1940 roku po tym jak jego myśliwiec Spitfire został zestrzelony nad Francją.  W czasie niewoli trzykrotnie podejmował próby ucieczki. Zginął podczas ostatniej, złapany i rozstrzelany zaledwie kilka dni po wydostaniu się z obozu.
Sama zaś brawurowa ucieczka 76 jeńców z Żagania przeszła do historii II wojny światowej. Przez rok więźniowie kopali trzy tunele, by w nocy z 24 na 25 marca wyjść jednym z nich. Niestety, tylko trójce udało się w pełni uciec, pozostali zostali schwytani, Z 73 uciekinierów, 50 zostało zamordowanych, a szczątki 48 trafiły na poznański cmentarz.

Historię ucieczki jeńców opisał  Paul Brickhill w powieści "The Great Escape" (1950). W  1963 roku książka doczekała się znanej ekranizacji, a w głównych rolach wystąpli m.in. Steve McQueen, Charles Bronson, James Garner i Richard Attenborough, który zagrał Rogera Bushella (w filmie jako Roger Bartlett).

 

 

Żołnierze Australijskich Królewskich Sił Powietrznych, którzy zginęli 9 lutego 1945 r.

 

Maki na grobach w Poznaniu

Czerwone maki to dla Brytyjczyków symbol pamięci o żołnierzach poległych na wojnach światowych. Ich popularność wzięła się z poezji wojennej, zwłaszcza wiersza „Na polach Flandrii” Johna McCrae z 1915 roku. To tam, pośród polnych kwiatów miała miejsce jedna z najkrwawszych bitew I wojny światowej.

 Już w pierwszych dniach listopada na ulicach można zauważyć ludzi z wpiętymi w ubranie kotylionami z tych kwiatów. 11 listopada w święto obchodzone na Wyspach jako  Remembrance Day, Brytyjczycy składają wieńce z maków na grobach i pomnikach wojskowych.  Zwyczaj ten pielęgnowany jest na wszystkich brytyjskich cmentarzach na świecie, również w Poznaniu.

 

Cmentarz brytyjski, pośrodku Krzyż Poświęcenia.

Cmentarz  w Poznaniu powstał według ściśle określonych reguł CWGC.

Centralne miejsce zajmuje Krzyż Poświęcenia z odwróconym mieczem. Wokół w równych szeregach stoją identyczne, proste, jasne nagrobki. Cały teren obsiany jest trawą.

 

Miejsce skłania do refleksji i zadumy

 

Zbiorowa kwatera uczestników Wielkiej Ucieczki z obozu Stalag Luft III w Żaganiu